Witamina B12

Witamina B₁₂

W procesie wchłaniania witaminy B12 biorą udział receptory nabłonka jelita.

Metylokobalamina jako koenzym uczestniczy w sprzężonej reakcji konwersji homocysteiny do metioniny i metylotetrahydroksyfolianu do tetrahydrofolianu, gdzie grupa metylowa związana z kobalaminą zostaje przeniesiona na homocysteinę, co warunkuje powstanie metioniny.

Ujawniające się w przypadku niedoboru witaminy B₁₂ zaburzenia neurologiczne są związane z względnym niedoborem metioniny.

Witamina B₁₂ jest niezbędna dla prawidłowej pracy mózgu, z powodu problemów z metylacją u dzieci z autyzmem może dojść do niedoboru tej witaminy i konieczne jest jej podanie w formie metylowanej. Jeśli nie w formie zastrzyków – dostępne są B12 w kroplach, sprayu do nosa a nawet lizakach.

Przyczyny niedoboru witaminy B₁₂

• Mała ilość witaminy B₁₂ w pożywieniu – brak w diecie wystarczającej ilości produktów pochodzenia zwierzęcego;
• Zaburzenia wchłaniania i wydalania witaminy (zwiększona utrata z moczem) – wiele schorzeń lub gastrektomia;
• Schorzenia jelit, m.in. choroba Whippla, zespół Zolingera-Ellisona, sprue tropikalna (psyloza);
• Nieprawidłowości występujące we florze bakteryjnej jelit, obecność pasożytów (m.in. bruzdogłowca szerokiego, tasiemca rybiego);
• Zanikowy nieżyt błony śluzowej żołądka oraz upośledzenie wydzielania czynnika wewnętrznego Castle’a;
• Jatrogenny brak czynnika wewnętrznego Castle’a (po resekcji żołądka), wrodzone lub nabyte ograniczenie wydzielania czynnika wewnętrznego;
• Interakcja pomiędzy witaminą B₁₂ a przyjmowanymi przewlekle lekami.

Niedobór witaminy B₁₂

NIEDOBÓR WITAMINY B₁₂ WYWOŁUJĄ:

• Zmiany neurologiczne (drętwienie i mrowienie rąk i nóg, parestezje, zniesienie odruchów rozciągowych mięśni);
• Zmiany hematologiczne (anemia złośliwa czyli niedokrwistość Addisona – Biermera);
• Zmiany w układzie sercowo-naczyniowym wynikające z postępujących zmian miażdżycowych (przy podwyższonym stężeniu homocysteiny);
• Zmiany psychiatryczne (zespoły depresyjne, zaburzenia lękowe, zespoły urojeniowe przypominające schizofrenię i zespoły maniakalne);
• Inne – silne osłabienie organizmu, męczliwość, ospałość, apatia i spowolnienie psychoruchowe, stany zapalne języka i błony śluzowej jamy ustnej, rzadko może się ujawnić żółtaczka.

Witamina B₁₂ - wpływ na psychikę

Z badań wynika, iż chorzy ze stwierdzonym niedoborem witaminy B₁₂ posiadają objawy:

• labilność nastroju,
• otępienie,
• złudzenia,
• zaburzenia osobowości,
• objawy hipomaniakalne,
• objawy zespołu Capgrasa,
• może nastąpić ujawnienie się objawów zespołu paranoidalnego.

Niedobór kwasu foliowego może powodować zaburzenia depresyjne, w przypadku niedoboru kobalaminy – objawy psychotyczne.

Badacze przedstawili przypadek kobiety z wrodzonym zaburzeniem metabolicznym wynikającym z uszkodzenia wewnątrzkomórkowej syntezy dwóch aktywnych form kobalaminy: adenozylo-kobalaminy i metylo-kobalaminy, co powodowało występowanie zwiększonego stężenia kwasu metylo-malonowego oraz homocysteiny we krwi i moczu chorej. Zaobserwowali, że pierwszymi objawami schorzenia były objawy psychozy i neuropatii.

Badacze zasugerowali istnienie związku między niedoborem witaminy B₁₂ a:

• spowolnieniem psychoruchowym,
• drżeniem rąk,
• osłabieniem siły głosu,
• maskowatością twarzy,
• zmniejszoną częstością mrugania powiekami.

Źródło: Znaczenie witaminy B12 w psychiatrii A. KAMROWSKA, K. KASPRZAK, J. MARCINIAK, A. GOCH,C. KAMROWSKI, Pol. Merk. Lek., 2010, XXVIII, 165, 236